Week van de Klassieken | Presentatie vertaling Herodotus’ Historiën

Geplaatst op door

Op 5 april presenteren NKV Nederland, Rijksmuseum van Oudheden, Stichting Zenobia en Uitgeverij Athenaeum met trots de fonkelnieuwe vertaling van Historiën van Herodotus.

Herodotus wordt wel de vader van de geschiedschrijving genoemd. Zijn wereldgeschiedenis, Historiën, is het oudste bewaard gebleven Griekse prozawerk, het oudste van Europa zelfs. In Historiën behandelt Herodotus politiek, het conflict tussen oost en west, volkeren en mythologie, godsdienst en aardrijkskunde, en vooral ook oorlogen en veldslagen. Vlak voor aanvang van de Week van de Klassieken verschijnt bij uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep een nieuwe vertaling van Herodotus’ Historiën door Wolther Kassies. Het is een vertaling waarmee Nederlanders weer decennia vooruit kunnen. De verschijning van deze nieuwe vertaling staat deze avond centraal.

Vrijdag 5 april 2019 | 20.00 – 22.00 uur | Rijksmuseum van Oudheden

Programma

20.00 uur: welkomstwoord door Wim Weijland, directeur Rijksmuseum van Oudheden
20.10 uur: Hugo Koning over het belang van de vertaling
20.25 uur: Aniek van den Eersten over de context van het werk
20.40 uur: interview met Wolther Kassies en Michel Buijs over de vertaling, door Diederik Burgersdijk
21.10 uur: overhandiging eerste exemplaar
21.15 uur: dankwoord en borrel (tot 22.00 uur)

De toegang is gratis (exclusief museumentree). U kunt zich hier aanmelden.

Let op: vanwege de Singelloop is de binnenstad van Leiden op vrijdagavond 5 april grotendeels afgesloten. Het museum is te voet bereikbaar vanaf Leiden Centraal en Parkeerterrein Haagweg. Kijk voor actuele informatie over de wegafsluitingen op de website van de Singelloop.

Van Troje tot Traditie: het voortleven van de verwoeste stad

Geplaatst op door

Op donderdag 11 april organiseert Stichting Zenobia in samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden een avondsymposium in het kader van de Week van de Klassieken 2019. Drie jonge onderzoekers zullen hun licht laten schijnen over het voortleven van Troje in drie vaak onderbelichte cultuurgebieden. Ivo Wolsing (Radboud Universiteit Nijmegen) zal spreken over Troje in Middeleeuws Frankrijk; Dr Baukje van den Berg (Österreichische Akademie der Wissenschaften) zal de stad belichten vanuit Byzantijns perspectief; Dr Gunay Uslu (Universiteit van Amsterdam) zal de avond afsluiten met een lezing over Troje en Homerus in Osmaans Turkije. De toegang is gratis, aanmelden kan hier.

19:30-20:00       Ontvangst met koffie en thee
20:00-21:45       Lezingen in de Tempelzaal

Troje zonder Homerus: Klassiekenreceptie in Middeleeuws Frankrijk – Ivo Wolsing (RU)

Het verhaal van Troje is onlosmakelijk verbonden met de Homerische epen. Maar hoe zag men de stad in een tijd waarin kennis van het Grieks niet aanwezig was? In mijn lezing ga ik in op hoe auteurs in twaalfde-eeuws Frankrijk Troje en de Trojaanse oorlog beschrijven. Ik zal laten zien hoe de middeleeuwse verbeelding van de stad een interessant amalgaam is van klassieke en Bijbelse motieven, en hoe zaken die speelden in middeleeuws Frankrijk weergaves van de stad kleurden. Op deze manier zal duidelijk worden hoe middeleeuwse auteurs omgingen met het repertoire dat zij tot hun beschikking hadden, en hoe ze verschillende motieven verenigden tot een zeer eigentijdse weergave van de Trojaanse oorlog.

Troje in het Byzantijnse klaslokaal – Dr Baukje van den Berg (Österreichische Akademie der Wissenschaften)

Homerus’ Ilias speelde een centrale rol in het Byzantijnse schoolcurriculum. Deze lezing neemt u mee naar het klaslokaal van twee Byzantijnse onderwijzers in twaalfde-eeuws Constantinopel, Eustathius van Thessaloniki en Johannes Tzetzes. Beiden gebruikten Homerus en de geschiedenis van de Trojaanse Oorlog in hun grammatica- en retoricaonderwijs en hebben verscheidene werken nagelaten die inzicht geven in de rol van de Ilias in hun onderwijspraktijk. Hoe maken Eustathius en Tzetzes Homerus relevant voor de twaalfde-eeuwse student? Wat vertellen hun werken ons over de culturele en didactische rol van de Ilias in de Byzantijnse periode?

Homerus, Troje en de Turken – Dr Gunay Uslu (UvA)
Homerus, de archeologie van Troje en in het bijzonder de opgravingen die Heinrich Schliemann in het laat negentiende-eeuwse Osmaanse Rijk verrichtte, kennen een omvangrijke en waardevolle historiografische traditie. Echter, vrijwel al het onderzoek binnen deze traditie gaat uit van Westerse bronnen, waarbij  nagenoeg geen aandacht is geschonken aan Osmaanse betrokkenheid en belangen (the locals). Het Homerische erfgoed inspireerde ook de Osmaans-Turkse verbeelding en culturele tradities.

Analyse van Osmaanse bronnen en interactie tussen Osmaanse en West-Europese archeologen, politici en diplomaten, en de culturele en politieke kaders waarin zij opereerden, belicht de Osmaanse positie en hun perspectief op Homerus en Troje.

Vierde Zenobialezing | Water in de “islamitische” stad | Maaike van Berkel

Geplaatst op door

Water in de “islamitische” stad

Something old, something new, something borrowed, something blue

Prof. Maaike van Berkel

Duurzaam watermanagement is een van de grootste uitdagingen waar de wereld voor staat en dat geldt zeker voor het waterarme Midden-Oosten. Waterschaarste is niet slechts een klimatologisch probleem. Het is bij uitstek ook een kwestie van de manier waarop mensen omgaan met de beschikbare natuurlijke bronnen. Deze lezing bespreekt de relatie tussen een duurzame watervoorziening en een goede organisatie in steden in het premoderne Midden-Oosten.

Deze steden – Bagdad, Damascus en Cairo – hadden soms wel 500.000 inwoners. Traditioneel worden ze getypeerd als zwak georganiseerd, maar een dergelijke karakterisering verklaart natuurlijk niet hoe ze in staat waren hun grote aantallen bewoners onder lastige klimatologische omstandigheden duurzaam van water te voorzien. Hoe zag die watervoorziening er in de praktijk uit? Er was niet één centraal systeem, maar er bestond een veelheid aan systemen – aquaducten, (ondergrondse) kanalen, cisternen die regenwater opvingen en waterdragers die af en aan naar de rivier liepen – en deze werden elk op hun eigen manier georganiseerd en gefinancierd. Soms bouwden steden hierin voort op bestaande (klassieke) watersystemen, maar er vond ook volop technologische en organisatorische vernieuwing plaats. Die diversiteit aan systemen en organisatievormen lijkt de bron van een duurzame watervoorziening in de premoderne periode. Kunnen we daar vandaag de dag nog iets van leren?

Donderdag 7 februari 2019 | Rijksmuseum van Oudheden te Leiden

19.30 inloop
20.00 aanvang lezing

De toegang is gratis, maar meld je wel even aan via info@stichtingzenobia.nl

LABRYS REIZEN | Xerxesreis

Geplaatst op door

Als we Herodotos, de ‘vader van de geschiedschrijving’, mogen geloven, was Griekenland in de vroege vijfde eeuw vóór Christus de schouwplaats van een van de grootste internationale conflicten tot dan toe. Het betrof een conflict tussen het Westen en het Oosten dat grote gevolgen had voor het zelfbewustzijn van de Grieken: de beroemde Perzische Oorlogen. De Perzische koningen zagen zich als heersers van de hele wereld. Maar aan de randen van die wereld was een klein land dat telkens weerstand bood. In 490 vóór Christus had koning Dareios al een poging gedaan om Athene te bereiken, maar hij stuitte op succesvol Atheens verzet in de Attische kustplaats Marathon. Tien jaar later begon zijn zoon koning Xerxes aan een strafexpeditie, die tot een kortdurende bezetting van Griekenland leidde tot aan de Slag bij Plataiai in 479 vóór Christus.
Op deze reis, georganiseerd door Labrys Reizen, treedt u in de voetsporen van Xerxes en zijn enorme Perzische leger en bezoekt u verschillende slagvelden en andere markante locaties die met de oorlogen in verband werden en worden gebracht. Steeds staat de vraag centraal: wat is de relatie tussen het landschap en de tekst van Herodotos over de Perzische Oorlogen? Deze tocht brengt u naar een aantal befaamde archeologische sites, zoals de Atheense Akropolis en Delphi, en wat minder bekende, maar wel zeer interessante plaatsen met veel natuurschoon! Zowel voor de reiziger die nog niet met Griekenland bekend is als voor de ervaren Griekenlandganger heeft deze tocht veel te bieden.

Voorkennis is niet nodig. Er wordt relevante literatuur beschikbaar gesteld en deze gaan we – samen met Herodotos’ tekst – bespreken op de locaties zelf. Natuurlijk is er ook voldoende gelegenheid om van al het goede te genieten dat Griekenland te bieden heeft.

Voor meer informatie en inschrijven klikt u hier.

NB: Bij het invoeren van de code XERXES18 ontvangt u 50 euro Zenobiakorting!

 

Het Dertiende Zenobiacongres: Xerxes’ droom: de Perzische oorlogen en de Gouden Eeuw van Griekenland

Geplaatst op door

Op 27 oktober 2018 vindt in de Aula van de Universiteit van Amsterdam het Dertiende Zenobiacongres plaats: ‘Xerxes’ droom: de Perzische oorlogen en de Gouden Eeuw van Griekenland’.

In 480 voor Chr. verzamelden zich in Anatolië de enorme legers van Xerxes I, koning van het Achaemenidische (Perzische) rijk, het grootste dat de oudheid gekend heeft. Het was zijn verlangen om het werk van zijn vader Darius voort te zetten: het bedwingen van het nog altijd vrije Griekenland. Met de befaamde slag bij Thermopylae en het brandschatten van Athene leek dit te lukken, maar na de verloren zeeslag bij Salamis maakte Xerxes rechtsomkeert.
In Griekse ogen (en in die van vele moderne westerlingen) belichaamt Xerxes blinde tirannie en zelfoverschatting. Onze kennis is echter lang gekleurd geweest door het verslag van Herodotus over de Perzische oorlogen. Dit heeft ongetwijfeld een vertekend beeld opgeleverd. Bronnen uit Perzië zelf reppen niet over Xerxes’ mislukte Griekse droom, maar vertellen een heel ander verhaal: van heldentrots, prachtige bouwwerken en religieuze devotie. Het feit blijft dat de Perzische oorlogen op de Grieken zelf en op de latere wetenschap een welhaast onuitwisbare indruk hebben gemaakt.
Hoe wordt er zo’n 2500 jaar later tegen deze legendarische koning aangekeken? In dit congres komen experts vanuit klassieke, archeologische en Iranologische hoek bijeen, om Xerxes’ droom aan een breed publiek uit te leggen. Het congres is een geldige nascholingsactiviteit, u ontvangt desgewenst na afloop een certificaat.

Programma:

09:30 | Inloop
10:00 | Opening congres
10:10 | Introductie Simon Mulder: Gekonkel in het vrouwenvertrek
10.20 | Keynote Prof. dr. Bert van der Spek (VU): Het Achaemenidische of Oud-Perzische rijk: het Amerika van de Oudheid
11.05 | Koffie
11.35 | Prof. Caroline Waerzeggers (UL): Xerxes in Babylon: tiran of bureaucraat?
12.10 | Dr. Mathieu de Bakker (UvA): Herodotus en de droom van Xerxes: noodlot of nemesis?
12.45 | Lunch
14.00 | Uitreiking essayprijs
14.15 | Drs. Aniek van den Eersten (UvA): De spiegel van Xerxes: Het karakter van de Perzische koning in Aeschylus’ Perzen en Herodotus’ Historiën
14.50 | Dr. Janric van Rookhuijzen (UU/UL): Xerxes’ Griekse offer: Verwoesting en herinnering op de Acropolis van Athene
15.25 | koffie
15.50 | Dr. Asghar Seyed-Gohrab (UL): Xerxes: Een Icoon van Iraans Nationalisme
16.25 | Paneldiscussie
17.00 | Afsluiting

Boekpresentatie Mohammed en de Late Oudheid

Geplaatst op door

Graag vragen wij uw aandacht voor de feestelijke presentatie van het boek Mohammed en de Late Oudheid, samengesteld door Josephine van den Bent, Floris van den Eijnde en Johan Weststeijn.

U bent van harte uitgenodigd om het verschijnen van dit boek samen met ons te vieren op woensdag 17 oktober, om 18.00 in het Pianola Museum in Amsterdam, Westerstraat 106. Om 18.15 zal het boek worden aangeboden, waarna er tot 19.30 gelegenheid is om samen met de auteurs het glas te heffen.

Toegang is gratis, maar bevestig uw aanmelding via info@stichtingzenobia.nl

Lezing | “De Delphische “Rolling Stones”: Herodotus en de Perzische belegering van Apollo’s heiligdom

Geplaatst op door

Op donderdag 27 september organiseren Stichting Zenobia en NKV Nijmegen-Arnhem gezamenlijk een lezing: Dr. Janric van Rookhuijzen (UU/UL) zal spreken over de belegering van Delphi door Xerxes in 480 v. Chr.. Voor meer informatie over de lezing, zie de tekst onder de afbeelding. De lezing zal plaatsvinden op de Radboud Universiteit, in zaal EOS 01.110. Aanvangstijd: 20:00 uur (inloop vanaf 19:45 uur). De toegang is gratis. U bent allen van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.

Janric van Rookhuijzen, De Delphische “Rolling Stones”: Herodotus en de Perzische belegering van Apollo’s heiligdom

Na de slag bij Thermopylae (480 v. Chr.) was de weg vrij voor Xerxes’ leger om het zuiden van Griekenland in te nemen. Het grootste gedeelte van de manschappen ging rechtstreeks naar Athene, de hoofdprijs. Maar een klein contingent boog af naar het steenrijke heiligdom van Apollo in Delphi. Tot een plundering kwam het echter niet, want, zo vertelt Herodotus ons, de lokale goden, waaronder Apollo en de held Phylakos, kwamen te hulp om de Perzen te verdrijven.

Deze lezing betreft het landschap dat het toneel vormde voor deze invasie, die door de meeste geleerden als ‘imaginair’ wordt bestempeld. Toch was Herodotus er heilig van overtuigd dat de belegering had plaatsgevonden, en daarbij verwijst hij naar concrete plaatsen in dit landschap die zo als bewijs fungeerden. In deze lezing nemen we de koppeling tussen verhaal en landschap kritisch onder de loep. Daarbij komt aan het licht hoe goden een rol kunnen worden toebedeeld bij (ogenschijnlijk) historische gebeurtenissen. Daarmee is het verhaal van de belegering een schitterend voorbeeld van Grieks polytheïsme in de praktijk.

Nieuw in de Zenobiareeks: Het verhaal van Apollonius. Historia Apolloni Regis Tyri

Geplaatst op door

Op 27 juni presenteerde Stichting Zenobia het nieuwste deel in onze Zenobiareeks: ‘Het verhaal van Apollonius. Historia Apolloni Regis Tyri‘. Deze Latijnse roman is opnieuw in het Nederlands vertaald door Vincent Hunink en ingeleid door Diederik Burgersdijk. Het verhaal van Apollonius verenigt klassieke motieven en biedt een voorbeeld voor de hedendaagse roman.

De roman was in de klassieke oudheid een tweederangs genre. Tot voor kort werd dit type antieke literatuur ook door de moderne lezer genegeerd. Maar de roman heeft veel te bieden, al was het maar als voorbeeld, en ter vergelijking met het meest prestigieuze literaire genre van vandaag. Het verhaal van Apollonius, een zeldzaam voorbeeld van een roman in het Latijn, is opnieuw in een sprankelende vertaling uitgebracht.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het verhaal van Koning Apollonius is het fictieve relaas over de Syrische koning Apollonius, afkomstig uit de stad Tyrus, die op zijn zwerftochten door het oostelijk Middellandse Zeegebied – van Egypte tot Klein-Azië – de meest ongelooflijke avonturen meemaakt. Tegelijkertijd weerspiegelen de verhalen diep menselijke emoties omtrent haat, verbanning, onzekerheid en verboden liefdes. De opvallende mengeling van klassieke en christelijke motieven bieden een bijzonder leesgenot, dat zowel herkenning als vervreemding bewerkstelligt. Het verhaal is een roman uit de latere klassieke oudheid, geschreven in het Latijn, dat teruggaat op een Grieks origineel uit de Hellenistische tijd. De roman is nu in een nieuwe en eigentijdse vertaling te lezen, ondersteund door een inleiding die de lezer wegwijs maakt in een tijd en achtergrond die niet de onze is, maar juist daardoor des te meer stof tot genot en reflectie biedt.

Wilt u het boek aanschaffen? Stuurt u dan een mail naar penningmeester@stichtingzenobia.nl waarin u uw bestelling doorgeeft (of winkel hier nog even verder).

Zenobia Essayprijs 2018

Geplaatst op door

Wij vragen graag uw aandacht voor de Zenobia Essayprijs, die wij tweejaarlijks uitreiken. Het betreft een prijs voor een publicatie die de problematiek omtrent Oost-West-verhoudingen in de Oudheid en de receptie daarvan in latere tijd op voorbeeldige wijze presenteert. Het winnende werk vervult op interdisciplinaire wijze de doelstelling van de Stichting Zenobia en is bij voorkeur interdisciplinair en comparatief van aard. Het genomineerde stuk dient geschreven te zijn op enig moment in de twee jaar voorafgaand aan de deadline. Verder is de inzending niet gedwongen tot een bepaalde vorm, d.w.z. proefschriften, scripties, achtergrondartikelen, opiniestukken, gepubliceerde of ongepubliceerde werken kunnen worden ingediend door de auteur of door derden onder de aandacht van de jury worden gebracht. In deze jury hebben zitting Prof. dr. Eric Moormann (klassiek archeoloog, RU Nijmegen; voorzitter), dr. Mathieu de Bakker (classicus, UvA), prof. dr. Maaike van Berkel (arabiste en mediëviste, RU Nijmegen), dr. Robbert Woltering (arabist, UvA) en dr. Johan Weststeijn (arabist, UvA). Voor de winnaar is er een prijzengeld van € 500,- beschikbaar.

De deadline voor het insturen van een nominatie is maandag 18 juni 2018. Dit kan door een e-mail met het betreffende stuk in de bijlage te sturen.

De Zenobia Essayprijs zal uitgereikt worden tijdens het Dertiende Zenobia congres ‘Xerxes’ droom: de Perzische oorlogen en de Gouden Eeuw van Griekenland’ op 27 oktober 2018.

Voor meer informatie over de prijs (ook de beoordelingscriteria, de procedure en eerdere winnaars) kunt u hier terecht.