In het gebied rondom de Middellandse Zee is het nooit rustig geweest. Al duizenden jaren ontmoeten culturen en volkeren elkaar daar. Deze ontmoetingen liggen ten grondslag aan ontelbare culturele kruisbestuivingen, van oudheid tot heden en in alle aspecten van de samenleving: van religie tot recht en van techniek tot kunst, literatuur en muziek. De Stichting dankt haar naam aan Zenobia, de derde-eeuwse koningin van de Syrische woestijnstad Palmyra. Als historische figuur leeft zij voort in verschillende tradities in het Middellandse Zeegebied.

Doelen

De centrale doelstelling van Stichting Zenobia is om onderzoek naar de fluctuerende interacties en dynamische verbanden tussen de verschillende culturen rondom de Middellandse Zee zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen. De Stichting spant zich bijzonder in om dit doel in drie maatschappelijke sectoren realiseren, waarbij juist ook verbanden tussen deze drie worden gezocht: 1) wetenschappelijk onderzoek; 2) de culturele, artistieke en journalisitieke wereld; en 3) het primair en secundair onderwijs, met name de schoolvakken Grieks, Latijn en Geschiedenis. Een brede(re) benadering van de oudheid en latere periodes is niet alleen historisch correct en dus noodzakelijk, maar heeft ook de potentie om aansluiting te vinden bij een groter en diverser publiek, of het nu gaat om geïnteresseerde leken of leerlingen. Door binnen deze drie sectoren actief te zijn, wil Stichting Zenobia voor een breed publiek verbreding en verdieping bieden bij historische en actuele oost-westverhoudingen.

Achtergrond

Stichting Zenobia is opgericht in 2008 met het doel om wetenschappelijk onderzoek naar oost-westrelaties in het Middellandse Zeegebied te bevorderen. Sindsdien is een nuance van deze oost-westdichotomie het wetenschappelijk debat binnengedrongen. Lange tijd bepaalde het denken in de polaire tegenstelling “oost-west” hoe men (in het Westen) de Mediterrane culturen waarnam en bestudeerde. Tegenwoordig wordt er echter eerder gesproken in termen van kruisbestuiving, interconnectiviteit en continuïteit om de interactie tussen de verschillende culturen rondom de Middellandse Zee te beschrijven. Stichting Zenobia stelt zich ten doel om deze wetenschappelijke nuanceringen van het “oost-west” beeld aan een breed publiek te presenteren. Het toenemend belang van maatschappelijke discussies over culturele en historische identiteit, waarin een “oost-west” tegenstelling vaak een rol speelt, maken deze missie des te urgenter.

Wat doen wij?

Stichting Zenobia verwezenlijkt deze doelen in de eerste plaats door wetenschappers, journalisten, schrijvers, musici en kunstenaars een podium te bieden. Stichting Zenobia ontwikkelt zelf initiatieven, maar staat er ook voor open om ideeën van buiten te ondersteunen: op beide manieren bevordert de Stichting de bestudering van ontmoetingen in de Mediterrane wereld.Stichting Zenobia organiseert onder andere het grote jaarlijkse Zenobiacongres, lezingen, interviews en speciale symposia, bijvoorbeeld naar aanleiding van een tentoonstelling. Het bestuur is bovendien bezig met het ontwikkelen van een Podcastserie.

Met deze activiteiten stelt Stichting Zenobia gevestigde wetenschappers in staat hun onderzoek bekendheid te geven bij een breed publiek, terwijl jonge onderzoekers de kans krijgen om meters te maken als spreker en hun academische ontwikkeling kracht bij te zetten. Musici en kunstenaars krijgen een podium waarop hun werk een interdisciplinaire achtergrond krijgt. Al Stichting Zenobia’s activiteiten zijn toegankelijk voor een zo breed mogelijk publiek bestaande uit studenten, wetenschappers en geïnteresseerde leken.

Daarnaast kent de Stichting elke twee jaar een bedrag van maximaal 1000 euro toe aan een project dat als doel heeft om de resultaten van de bestudering van oost-westrelaties in het Middellandse Zeegebied zichtbaar te maken voor een breed publiek. De beurs nodigt uit tot studie en output in de breedste zin van het woord: een eindproduct zou bijvoorbeeld een artikel, tentoonstelling of podcast kunnen zijn. Aanvragers hoeven niet geaffilieerd te zijn aan een wetenschappelijke instelling. Aanvragen van bijvoorbeeld journalisten, kunstenaars, studenten en nieuwe Nederlanders of statushouders die het oostelijk Middellandse Zeegebied als geen ander kennen worden van harte verwelkomd. Voor meer informatie en het aanvraagformulier verwijzen wij naar De Zenobiabeurs.

Ten slotte bestaat de neerslag van de Stichting ook uit het uitgeven van populair-wetenschappelijke boeken in de Zenobiareeks.

Aansluiting bij criteria en kernwaarden van de culturele sector

In de Mediawet en verschillende cultuurwetten is vastgelegd dat cultuur- en mediastelsels moeten voldoen aan vier criteria (https://www.ocwincijfers.nl/cultuur-media). Stichting Zenobia draagt bij aan verscheidenheid en pluriformiteit door historische en actuele gebeurtenissen, plaatsen en personen vanuit verschillende disciplines, invalshoeken en (kunst)vormen te belichten. Daarnaast poogt zij haar activiteiten en publicaties toegankelijk te maken voor een breed en divers publiek in Nederland. Zo zijn afgezien van het grote jaarlijkse congres Stichting Zenobia’s overige activiteiten zoveel mogelijk gratis te bezoeken. Ten derde waarborgt het bestuur de inhoudelijke kwaliteit van alles wat de Stichting onderneemt en reflecteert jaarlijks op haar beleid middels het jaarverslag. Het bestuur wordt inhoudelijk terzijde gestaan door de Raad van Advies. Haar inhoudelijke en financiële beleid wordt daarnaast jaarlijks getoetst door de Raad van Toezicht. Ten slotte bepaalt het bestuur onafhankelijk van sponsoren, partners en donateurs de koers van de Stichting. De redactie van de Zenobiareeks opereert op haar beurt onafhankelijk van het bestuur en beoordeelt zelfstandig aanvragen voor publicaties in de Reeks.

Ten slotte haakt Stichting Zenobia in op verschillende kernwaarden van museale instellingen. Waar het beheren van cultureel erfgoed per definitie het hoofddoel is van een musea, helpt Stichting Zenobia musea bij het vervullen van de net zo belangrijke kernwaarden van het waarderen, genieten en begrijpen van cultureel erfgoed. Omdat Stichting Zenobia zich met deze kwaliteiten al ruim een decennium als meerwaarde voor de culturele sector in Nederland bewijst, geniet zij de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)